Co to jest Zero Waste?
W dosłownym tłumaczeniu określenie „Zero Waste” oznacza „zero marnowania”. To myśl przewodnia, która stała się początkiem filozofii zmieniającej nawyki w codziennym funkcjonowaniu. Zero Waste stanowi naturalną odpowiedź na lawinowo rosnącą produkcję zanieczyszczeń. Chodzi przede wszystkim o elementy z tworzyw sztucznych, które nie ulegają rozkładowi. Tony plastiku zalegają obecnie na lądach i w oceanach mając negatywny wpływ na cały ekosystem. Filozofia Zero Waste ma nie tylko uświadomić istniejące zagrożenia, ale także wyrobić nawyki zapobiegające rosnącemu zanieczyszczeniu środowiska.
Pojęcie Zero Waste wprowadził w latach 70. XX wieku amerykański chemik Paul Palmer. Definicja ta została użyta w kontekście systemu produkcji rzeczy, które mogą być ponownie wykorzystane. Zero Waste stało się także ideą ruchu, który zapoczątkowała Bea Johnson, amerykańska działaczka na rzecz ochrony środowiska. W swojej książce uświadamia czytelnikom, jak funkcjonować na co dzień z korzyścią dla środowiska. Bea Johnson pokazuje, jak duży wpływ na nasze otoczenie ma ograniczenie ilości niebezpiecznych odpadów stałych i gazowych oraz zmniejszenie popytu na zasoby naturalne.
Termin Zero Waste obejmuje wszystkie działania, które możesz podjąć, aby zredukować liczbę produkowanych śmieci. W szerszym kontekście chodzi o ochronę wszystkich zasobów dzięki wdrożeniu odpowiedzialnej produkcji oraz konsumpcji. Jest to możliwe przede wszystkim dzięki ponownemu wykorzystaniu oraz odzyskiwaniu wszystkich produktów, opakowań i materiałów.
Zero Waste jak zacząć?
Jeżeli chcesz zacząć żyć zgodnie z filozofią Zero Waste, to w pierwszej kolejności powinieneś poznać 6 zasad R:
Refuse - odmawiaj
Reduce – ograniczaj się
Reuse – użyj ponownie
Recycle – segreguj śmieci
Rot – kompostuj
Repair – naprawiaj
Każda z tych zasad oznacza zmianę Twoich dotychczasowych nawyków. W wielu przypadkach będą to drobiazgi, na które nie zwracasz uwagi. Życie zgodnie z filozofią Zero Waste wymaga też pewnych poświęceń, zaangażowania oraz konsekwencji. Pamiętaj, że zmiana przyzwyczajeń wbrew pozorom nie jest taka prosta. Jeśli jednak usystematyzujesz wszystkie reguły, którymi kieruje się filozofia Zero Waste, ich stosowanie w praktyce będzie dla Ciebie mniej uciążliwe. Zmiany w swoim życiu powinieneś zacząć od edukacji. Pamiętaj, że tylko przemyślane działania mogą być naprawdę skuteczne. Dlatego musisz szczegółowo poznać 6 zasad R, które stanowią fundamenty filozofii Zero Waste.
Jak żyć Zero Waste?
Jeśli chcesz żyć zgodnie z filozofią Zero Waste, musisz nauczyć się stosować do poniższych zasad.
Refuse – odmawiaj
Pierwsza z zasad odnosi się do szeroko rozumianego pojęcia zakupów. Kupując różne produkty w lokalnym sklepiku, zazwyczaj wychodzisz z kilkoma foliowymi reklamówkami. Kawa na wynos kupowana na stacji jest najczęściej zamykana plastikowym wieczkiem. Kupując porcję lodów, dostajesz do niej plastikową łyżeczkę. Zimny napój przeważnie pijesz przez plastikową słomkę. Takie przykłady można mnożyć bez końca. Stosując się do filozofii Zero Waste w każdej z wymienionych sytuacji powinieneś zastosować zasadę Refuse i poprosić sprzedawcę o niepakowanie produktów w plastikowe torby.
Reduce – ograniczaj się
Całą ludzkością zawładnął konsumpcjonizm. Stał się on nie tylko trendem, ale swego rodzaju uzależnieniem. Każdy człowiek dosyć łatwo daje się ponieść pokusie posiadania jak największej ilości dóbr, które nie zawsze są niezbędne do życia. To sprawia, że ograniczenie kupowania nowych przedmiotów może okazać się nie lada wyzwaniem. Jeśli jednak chcesz żyć w zgodzie z filozofią Zero Waste, powinieneś konsekwentnie wdrożyć tę zasadę w swoim życiu. To prosta droga do ograniczenia coraz większej ilości odpadów.
Reuse – użyj ponownie
Większość ludzi wychodzi z założenia, że dużo bardziej opłaca im się wyrzucić zepsutą rzecz i na jej miejsce kupić nową. Takie postępowanie jest wbrew filozofii Zero Waste, która zachęca do naprawiania uszkodzonych przedmiotów i dawania im drugiego życia. Ponadto filozofia Zero Waste promuje ideę znajdowania nowych zastosowań dla zużytych przedmiotów. Prostym przykładem jest stary ręcznik, który można pociąć na mniejsze ściereczki. Uszkodzony kubek świetnie się sprawdzi jako pojemnik na długopisy. Niepotrzebne klamki mogą od teraz pełnić rolę praktycznych wieszaków na ubranie. Te przykłady można by mnożyć bez końca. Jedynym ograniczeniem we wdrożeniu zasady Reuse jest Twoja wyobraźnia.
Recycle – segreguj śmieci
Prawidłowa segregacja śmieci to fundament dla skutecznego recyklingu odpadów. Jeśli wyrzucisz plastikowe opakowanie do niewłaściwego pojemnika, to jego przetworzenie będzie niemożliwe. Analogicznie wygląda sytuacja w przypadku innych rodzajów odpadów. Właściwa segregacja nie jest prostym zadaniem. Najlepszym tego przykładem jest karton po pizzy zabrudzony tłuszczem. Nie można go wyrzucić do pojemnika z papierem. Ze względu na tłuszcz musi on trafić do odpadów zmieszanych. Podobnie jest z plastikowymi opakowaniami po produktach spożywczych. Jeśli są zanieczyszczone, to nie mogą trafić do pojemnika z plastikiem. Segregacja śmieci to niełatwe zadanie, które stanowi jeden z ważnych filarów filozofii Zero Waste.
Rot – kompostuj
Resztki organiczne takie jak obierki z warzyw i owoców bardzo szybko rozkładają się w naturalnych warunkach. Skutecznie wzbogacają glebę i są wartościową pożywką dla wielu organizmów. Doskonałym pomysłem, który idealnie wpisuje się w filozofię Zero Waste, jest założenie przydomowego kompostownika. To pozwala pozyskać glebę bogatą w składniki odżywcze, która świetnie nada się do niewielkich upraw lub doniczek.
Repair – naprawiaj
Zasada Repair mocno wiąże się z Reuse, czyli ponownym użyciem uszkodzonych przedmiotów. W przypadku niewielkich usterek nie powinieneś od razu pozbywać się danej rzeczy. Być może da się ją jeszcze naprawić i przywrócić do pełnej sprawności. Stosując się do tej zasady, w prosty sposób oszczędzasz pieniądze, które musiałbyś wydać na zakup nowego przedmiotu, i znacząco ograniczasz ilości odpadów produkowanych w Twoim gospodarstwie domowym.
Zero Waste – pomysły
A jak te wszystkie zasady wyglądają w praktyce? W jaki sposób skutecznie kierować się filozofią Zero Waste? Oto kilka wskazówek, które pomogą Ci żyć komfortowo bez niepotrzebnego zaśmiecania środowiska.
Najprostszą do wdrożenia zmianą będzie rezygnacja z foliowych reklamówek i jednorazowych siatek. Wbrew pozorom może być to nieco kłopotliwe w sytuacji, gdy zapomnisz zabrać ze sobą materiałowej torby na zakupy. Ważne, abyś wyrobił w sobie taki nawyk. Mając torbę ekologiczną, na pewno nie będziesz musiał ratować się jednorazówkami z marketu. To będzie dla Ciebie pierwszy i jednocześnie przełomowy krok w ograniczaniu ilości śmieci.
Kolejnym etapem wdrażania filozofii Zero Waste może być rezygnacja z kupowania wody w plastikowych butelkach na rzecz używania popularnej „kranówki”. Nadaje się ona do picia i jest dobra w smaku. Oczywiście powinieneś najpierw sprawdzić jakość wody w swojej instalacji. W przypadku przestarzałych rur może mieć ona kolor rudawo-żółty. Jeśli jednak woda z kranu jest przejrzysta i nie ma metalicznego posmaku, to warto wybrać ją zamiast droższej wody w butelkach.
A co zrobić, kiedy jesteś poza domem? Idealnym rozwiązaniem będzie podręczny termos. Możesz go zabrać do pracy, na spacer czy do supermarketu. Dzięki temu unikniesz konieczności kupowania wody w butelce, kiedy dopadnie Cię pragnienie.
Wyrazem stosowania filozofii Zero Waste może być również jedzenie domowych przetworów. Kupując je w supermarkecie, przyczyniasz się do produkcji nowych opakowań, które w pewnym momencie staną się odpadem. Słoiki z przetworami od rodziców wykorzystasz ponownie po zjedzeniu ich zawartości. To praktyczny przykład stosowania zasady Reuse.
Oczywiście bardzo trudno jest przeżyć, bazując wyłącznie na domowych przetworach. Wizyta w sklepie jest zatem nieunikniona. Nawet podczas codziennych zakupów możesz stosować zasadę Zero Waste. Wystarczy, że nie będziesz pakował wszystkich produktów w oddzielne siatki. Wybieraj także towary sprzedawane na wagę, a zrezygnuj z tych pakowanych w plastikowe woreczki.
W kontekście ograniczenia produkcji śmieci dużym krokiem naprzód będzie z pewnością redukcja ilości używanych kosmetyków. Zawarta w nich chemia nie jest zdrowa dla Twojego organizmu. Ponadto każdy kosmetyk to kolejne opakowanie z tworzywa sztucznego, które musisz wrzucić do kontenera.
Wedle prowadzonych badań aż 40% kupowanej żywności trafia do kosza. Często robisz zapasy, których później nie jesteś w stanie wykorzystać? W takiej sytuacji warto podzielić się tymi produktami z innymi. Co ciekawe ludzie dzielą się także potrawami przygotowanymi w domu. Wbrew pozorom jest wiele osób, które chętnie korzystają z takiej formy zdobycia darmowego jedzenia. W ten sposób pomagasz innym, a jednocześnie nie marnujesz żywności.
Wydaje Ci się, że filozofia Zero Waste doprowadzi Cię do jakiejś formy ascetyzmu? W tym przypadku nie chodzi o odmawianie sobie wszystkich przyjemności. Kierując się zasadami Zero Waste powinieneś znacząco ograniczyć zbędne zachcianki. Możesz jednak pozwolić sobie na coś słodkiego, kupując cukierki lub ciastka na wagę. W ten sposób dajesz sobie trochę przyjemności, a jednocześnie pozostajesz w zgodzie z filozofią Zero Waste.
Pomysłów na życie w zgodzie z zasadami Zero Waste jest oczywiście znacznie więcej. Nie musisz znać ich wszystkich. Nie powinieneś wprowadzać ich od razu. Zmieniaj swoje życie stopniowo, ale konsekwentnie. W ten sposób będzie Ci dużo łatwiej zapanować nad regułami Zero Waste bez konieczności wywracania swojego życia do góry nogami. Pamiętaj, że zmiana każdego ze złych nawyków to Twoja cegiełka dokładana do ratowania całej planety.
